Etyka i moralność w życiu gospodarczym i społecznym – o tym „Co robić?” debatowano w Warszawie (cz. 1)

PAFERE WIDEO

Konferencję, która odbyła się 16 lutego 2019 roku w Warszawie, otworzył prezes Fundacji p. Jan Kubań, który następnie udzielił głosu p. Krzysztofowi Zawitkowskiemu, wieloletniemu współpracownikowi PAFERE.

Krzysztof Zawitkowski odczytał przesłanie od założyciela Fundacji p. Jana Małka, skierowanego do uczestników konferencji. W przesłaniu tym Jan Małek napisał m.in.:

„Naszym wkładem do nauki ekonomii jest stwierdzenie, że przykazania >>Nie kradnij<<, oprócz swego wymiaru moralnego, stanowi też imperatyw gospodarczy będący jednym z warunków prowadzenia pomyślnej i owocnej gospodarki. Dodatkowym wkładem stało się odkrycie, że praprzyczyną prawie wszystkich poważnych problemów i kryzysów gospodarczych, narodowych i międzynarodowych jest kradzież, a zwłaszcza kradzież zinstytucjonalizowana przez państwo, w jej różnych formach i przebraniach. Na tych podstawach, oparliśmy i rozwijamy chrześcijańską myśl ekonomiczną, zachęcając wszystkich, aby różne ważne zjawiska gospodarcze i ekonomiczne rozpatrywać z perspektywy ich związków z naruszaniem, lub przeciwnie, z poszanowaniem prawa człowieka do jego własności. Idąc tą drogą, odkryliśmy, że jedną z głównych przyczyn obecnej ułomności i słabości polskiej gospodarki jest obowiązujące w Polsce ustawodawstwo w jego punktach sprzecznych z chrześcijańską moralnością i myślą ekonomiczną”.

Założyciel PAFERE zwrócił także uwagę na fakt, że w takim kraju jak Polska, kraju katolickim, w którym 90 procent ludności legitymuje się świadectwem chrztu, w parlamencie nie ma reprezentacji chrześcijan, „którzy by dbali o to, aby zapobiegać ustanawianiu praw w konflikcie z Prawem naturalnym człowieka do posiadania własności, a więc – w konflikcie z szanowaniem i ochroną własności prywatnej obywateli„.

Odpowiadając na pytanie tytułowe konferencji: „Co robić?” Jan Małek zaapelował, aby przy każdej okazji podkreślać wagę poszanowania praw naturalnych w ekonomii, jak chociażby prawa podaży i popytu, napiętnowania wszelkiej kradzieży, a zwłaszcza okradania obywateli przez państwo. Zaapelował także o poszukiwanie współpracy z Kościołem w zakresie przypominania „wiernym i politykom o istnieniu Przykazań >>Nie pożądaj cudzego<< i >>Nie kradnij!<< i o powszechnie negatywnych skutkach ich nieprzestrzegania”.

Następnie głos zabrali: p. Konrad Daniel, założyciel Telewizji Podziemna TV oraz prezes PAFERE Jan Kubań. Konrad Daniel podzielił opinię Jana Małka odnośnie braku w parlamencie reprezentacji „ludzi normalnych”, wyrażając jednocześnie nadzieję, że ta konferencja przyczyni się do zintegrowania środowisk autentycznie zatroskanych o Polskę, których nie interesuje „wojna partii politycznych”.

Jan Kubań mówił o roli demokracji oddolnej, zachęcając Polaków do włączenia się w działalność społeczną i do zmieniania rzeczywistości wokół siebie. Kubań zauważył, że to od nas samych zależy czy Polska będzie przypominała kraj ze słynnych dialogów polityków z restauracji „Sowa i Przyjaciele”, czy też będzie państwem ludzi poważnych, aktywnych i odpowiedzialnych.

Aleksander Kisil, wygłosił prelekcję „Narzędzia Suwerena dla przywrócenia etycznej, demokratycznej władzy i łacińskiego ładu”. Zauważył on między innymi, że ci, co w danym momencie znajdują się przy władzy, wcale tą władzą nie są. „Prawdziwa władza, prawdziwy Suweren to my, naród”. Przypomniał zasady ładu łacińskiego, w którym etyka powinna stać ponad władzą. Istnieją pewne ogólne zasady etyczne, które winny być przestrzegane przez wszystkich, i którym podporządkowane powinno być prawo. Kisil przedstawił zasady ładu politycznego, kreowanego oddolnie przez obywateli, w którym istotne znaczenia odgrywałoby referendum.

O. Jacek Gniadek w prelekcji „Dlaczego Austriacka Szkoła Ekonomii powinna interesować teologa moralistę?” powiedział m.in.:

„To co jest wspólne dla Katolickiej Nauki Społecznej i dla Austriackiej Szkoły Ekonomii to sposób w jaki postrzegany jest człowiek – jako osoba wolna, rozumna i transcendentna. Każdy człowiek jest wolny w określeniu celu, do którego chce zmierzać” – stwierdził o. Jacek Gniadek i kontynuował: „Teologia moralności jest refleksją, która dotyczy moralności, czyli dobra i zła ludzkich czynów oraz osoby, która ich dokonuje. W tym sensie jest otwarta na wszystkich ludzi. Dla mnie pretekstem do refleksji moralnej jest ekonomia, dla innych co innego. Większość ludzkich wyborów dotyczy ekonomii. Gdybyśmy mieli wszystkiego pod dostatkiem nie potrzebowalibyśmy ekonomii. Ale w tym świecie ilość występujących dóbr jest ograniczona” – dodał o. Gniadek.

„Wielu teologów moralności nie rozumie do końca, jak człowiek działa i dlaczego. Wielu z nich woli zajmować się >>sprawiedliwością społeczną<< zamiast wniknięciem w głąb ludzkiej duszy” – mówił gość konferencji.

„Tragedią ekonomii mainstreamowej, ale także w pewnym stopniu Katolickiej Nauki Społecznej jest to, że nie potrafią one skoncentrować się na jednostce, na tym jak działa i docenić jej godność, szacunek i wolność w dokonywaniu wyborów. Robi to natomiast prakseologia, która pochyla się nad każdym człowiekiem, nad każdym działaniem człowieka na rynku. A rynek to ludzie”.

Następnie głos zabrał p. Robert Fiałek ze Stowarzyszenia Demokracja Bezpośrednia. Wygłosił on prelekcję pt.: „Spółdzielnie pierwszym krokiem do budowy prawdziwej demokracji”. Przedstawił on cele, których realizacja powinna przyczynić się do poprawy jakości życia społecznego i politycznego w Polsce. Chodzi głównie o poprawę reakcji systemu politycznego na nasze potrzeby; zwiększenie odpowiedzialności polityków wobec obywateli; oddanie władzy obywatelom (model szwajcarski). Na drodze do realizacji tych celów stoi wiele przeszkód, w tym sami politycy, którzy – według powszechnej opinii – nigdy nie zgodzą się na to, by podzielić się władzą ze społeczeństwem.

„Wielu ludzi godzi się z obecnym systemem i nie chce go obalać, gdyż – jak uważają – daje się w nim jakoś żyć. Dlatego my musimy zaproponować coś o wiele lepszego, coś co będzie bardziej zyskowne… Nie jest to proste zadanie” – stwierdził prelegent dodając, że nie jest ono niewykonalne. Choć obliczone na wiele lat…

Zachęcamy do obejrzenia pierwszej części wykładów z konferencji „Etyka i moralność w życiu gospodarczym i społecznym”: https://youtu.be/P17VQaX3Y5o?t=116

CDN.