Encyklikę Centesimus Annus wspomina Alejandro ChafuenInstytut Studiów nad Religią i Wolnością imienia Actona narodził się na rok przed opublikowaniem encykliki papieża Jana Pawła II Centesimus Annus. Jego założyciele: ksiądz Robert Sirico, prezes Instytutu oraz Kris Mauren, jego dyrektor zarządzający, powołali go w celu zbliżania dwu światów – religii i wolności. Dokładnie to samo uczyniła encyklika Centesimus Annus. Opublikowanie w roku 1991 wspomnianej encykliki było tak znaczącym wydarzeniem w dziejach ewolucji chrześcijańskiego rozumienia człowieka osadzonego w społeczeństwie, że Instytut Actona zdecydował się zorganizować serię konferencji, przede wszystkim w Rzymie, tuż pod bramami Watykanu, by w formie twórczej refleksji opartej na tym szczególnym fundamencie, obchodzić
15. rocznicę jej wydania. Arcybiskup Silvano M. Tomasi, wysoki przedstawiciel Watykanu przy Organizacji Narodów Zjednoczonych i Światowej Organizacji Handlu, wysoko ocenił encyklikę jako „kamień milowy na drodze rozwoju nauki społecznej Kościoła i znaczący wkład w proces zrozumienia naszego zagmatwanego świata”. Wszelako, by należycie spełniać swoje zadanie, nawet kamienie milowe wymagają ochrony i muszą być wystawione na widok wszystkich poszukujących właściwej drogi.
Wśród prelegentów wspomnianej konferencji znalazły się osoby, które pod względem intelektualnym odgrywają czołowe role w samym Watykanie i w środowiskach katolickich całego świata: Mary Ann Glendon, profesor Uniwersytetu Harvarda i prezes Papieskiej Akademii Nauk Społecznych; biskup Rino Fisichiella, Rektor Papieskiego Uniwersytetu Lateraneńskiego, czy George Weigel, oficjalny biograf Jana Pawła II. Znaleźli się wśród gości także znani politycy, tacy jak były premier Hiszpanii José María Aznar, były premier Estonii i zarazem laureat prestiżowej Nagrody Friedmana Mart Laar oraz włoski senator Rocco Buttiglione. Inni mówcy, tacy jak Lord Griffiths, wiceprezes Goldman Sachs International, i Otto von Habsburg, podkreślili pozytywne nastawienie encykliki do takich spraw jak swoboda działalności gospodarczej i gospodarka rynkowa, które przyczyniają się do zmniejszania biedy i promują ludzką wolność.
George Weigel uchwycił sedno przesłania Jana Pawła II w dziedzinie ekonomii: „Wolne i hołdujące cnotom społeczeństwo składa się z trzech złączonych ze sobą części: demokratycznej wspólnoty politycznej, wolnej ekonomii oraz umocnionej moralnością kultury publicznej… We współczesnym, postindustrialnym świecie, bogactwa nie należy szukać w zasobach, lecz raczej w ideach, nowatorskich koncepcjach i umiejętnościach. Bogactwo narodów nie spoczywa już w ziemi, znajduje się w ludzkich umysłach, w ludzkiej kreatywności”.
Wysiłki mające na celu rozpropagowanie tych idei są najskuteczniejsze, gdy uda się dla nich pozyskać osoby o największym wpływie na opinię publiczną. Wspomniany program Instytutu Actona do takich osób się zwrócił. Radio Watykańskie, katolicka prasa Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, jak też główne agencje prasowe i analitycy, ponieśli w szeroki świat przesłanie konferencji. Dodatkowo, w celu większego uwypuklenia, organizatorzy starannie wybrali lokalizacje spotkań dokonując posiewu nowych idei na pięciu uniwersytetach papieskich – mogących uchodzić za „Ivy League”* Kościoła Katolickiego. Studiuje na nich blisko piętnaście tysięcy osób, zarówno seminarzystów, jak i świeckich. Dziewięćdziesiąt procent biskupów katolickich na różnych etapach odbierało część swojej edukacji w Rzymie.
Konferencja poświęcona problemom globalizacji i ubóstwa odbyła się na Papieskim Uniwersytecie Urbaniańskim. Jest to uczelnia grupująca największą liczbę studentów z krajów rozwijających się. Zetknęli się oni z ideami, z którymi rzadko mają okazję zapoznać się w trakcie wykładów. Kolejne spotkanie odbyło się na Uniwersytecie Gregoriańskim, założonym – pod nazwą Kolegium Rzymskie – w szesnastym wieku. Gregoriana cieszy się sławą jako ta, która odkryła, rozwinęła i rozpowszechniła liczne prądy intelektualne, które znalazły swój wyraz także w Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki.
Kolejne spotkanie miało miejsce w Polsce, 18 maja 2006 roku, w dniu urodzin Jana Pawła II, w obecności Jego dawnych kolegów, przyjaciół i studentów. Oto refleksja Kishore’a Jayabalana, dyrektora biura Instytutu Actona w Rzymie: „Konferencję w Lublinie traktuję jako szczególnie mi bliską, ponieważ mogliśmy oddychać klimatem naukowym i intelektualnym, który uformował Karola Wojtyłę. Odprawiona została też Msza święta i miał miejsce koncert w kaplicy Uniwersytetu, wszystko z licznym udziałem wiernych”.
W tym kontekście, stanowiąc pomoc dla moralistów z całego świata w odkryciu korzyści płynących z wolnego rynku, wkład Kishore’a wyróżnia się jako wielki kapitał w tym dziele, zdradzając jednocześnie swoje azjatyckie korzenie i zapatrywania. Wysławiając się w nieskazitelnym angielskim i włoskim, łatwo może się on porozumieć z wybitnymi przedstawicielami rozmaitych kultur.
Odnosząc się do całości naszego projektu, Kishore powiedział: „jeszcze większym przeżyciem było dla mnie ujrzenie studentów poddających rewizji swoje poglądy na życie ekonomiczne i społeczne. Wielu z nich wcześniej uważało, że katolicka nauka społeczna oznacza po prostu większą rolę państwa w gospodarce w imię „współczucia” dla biednych, co samo w sobie nie stanowi dla młodego człowieka pociągającej wizji. Trzeba było widzieć blask w ich oczach kiedy odkryli jak mogą osobiście działać swobodnie wykorzystując swoje talenty – jak mogą chwalić tym Boga i pomagać innym czynić to samo. Wspaniale jest ujrzeć młodych ludzi rozwijających i pogłębiających sens swojego powołania”.
Wszyscy studenci, uczestnicy programu, otrzymali książki o tematyce wolnorynkowej; od Index of Economic Freedom, po dzieła laureata Nagrody Nobla, F.A. Hayeka i znanych chrześcijańskich przedsiębiorców, takich jak Francois Michelin. „Słuchacze chciwie i z zapałem pobierali książki, które im oferowaliśmy” – wspomina Kishore – „pozbawili nas wszystkiego co przygotowaliśmy”.
Ksiądz Sirico postrzega tę serię konferencji jako olbrzymią okazję do poszerzania wiedzy o duchowych i materialnych korzyściach płynących z ludzkiej wolności: „Przyczyniły się też do ugruntowania pozycji Instytutu Actona, jako godnego zaufania źródła informacji dla międzynarodowego korpusu prasowego obsługującego Watykan i koła dyplomatyczne”. Poprzez prace i codzienne zaangażowanie zaproszonych mówców, poprzez cotygodniowe kazania, które wielu seminarzystów będzie głosić przez całe swoje życie, ten – wspierany przez Fundację Templetona – program będzie miał trwałe i pozytywne następstwa.
* „Ivy League” („Liga Bluszczowa”) – stowarzyszenie ośmiu najbardziej elitarnych uniwersytetów USA, nazwa pochodzi od bluszczu porastającego stare budynki.
ALEJANDRO A. CHAFUEN (ur. 1954) doktor nauk ekonomicznych, założyciel i prezes Atlas Economic Research Foundation, ekspert Hispanic American Center for Economic Research (HACER) oraz Instytutu Actona, członek Mount Pelerin Society. Jego artykuły i prace publikowane są w periodykach akademickich i czasopismach naukowych zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w krajach hiszpańskojęzycznych. Jeden z czołowych światowych badaczy tomistycznej i
późnoscholastycznej myśli ekonomicznej. Wykładał między innymi na Universidad Francisco Marroquin (Gwatemala), Narodowym Uniwersytecie Hispanoamerykańskim (Oakland w Kalifornii) oraz na Uniwersytecie Buenos Aires i Katolickim Uniwersytecie Argentyńskim. Jego felietony publikowały „La Nación” i „The Wall Street Journal”. W Polsce ukazała się jego książka Wiara i wolność. Myśl ekonomiczna późnych scholastyków.
Więcej na temat projektu Centesimus Annus można znaleźć na stronach Instytutu im. Lorda Actona: www.acton.org/centesimusannus
—————————————————
Bringing Religion and Liberty Together
The Acton Institute for the Study of Religion and Liberty began a year before the release of Pope John Paul II’s encyclical Centesimus Annus. Father Robert Sirico, president of the institute and Kris Mauren, executive director, created Acton with the goal of bringing the worlds of religion and liberty closer together. Centesimus Annus did just that.
The release of the encyclical in 1991 was such an important step in the evolution of Christian understanding of man in society that Acton decided to organize a series of conferences, mostly in Rome and at the gates of the Vatican, to celebrate Centesimus Annus’ 15th anniversary by reflecting and building upon its contributions. Archbishop Silvano M. Tomasi, the Vatican’s top envoy to the United Nations and the World Trade Organization, hailed this encyclical as „a milestone in the development of the Church’s social teaching and a major contribution to the understanding of our complex world.” But to be effective, even milestones need to be protected and kept in sight of those seeking guidance.
Speakers for the conference included many who play leading intellectual roles in the Vatican and Catholic circles across the globe: Mary Ann Glendon, a professor at Harvard University and President of the Pontifical Academy of Social Sciences; Bishop Rino Fisichella, Rector of the Pontifical Lateran University; and John Paul II official biographer George Weigel. They also included noted political figures such as former Spanish prime minister, José María Aznar; Estonian Mart Laar, former prime minister and winner of the prestigious Friedman Award; and Italian senator Rocco Buttiglione. Several of the speakers, such as Lord Brian Griffiths, vice-chairman of Goldman Sachs International, and Otto von Habsburg, emphasized the encyclical’s positive attitude toward a free enterprise system and the market economy as a means of alleviating poverty and promoting human freedom.
George Weigel captured the essence of the economic message of John Paul II, „The free and virtuous society is composed of three interlocking parts – a democratic political community, a free economy, and a robust public moral culture…. Wealth in the contemporary, post-industrial world is not simply to be found in resources, but rather in ideas, entrepreneurial instincts, and skills. The wealth of nations is no longer stuff in the ground; the wealth of nations resides in the human mind, in human creativity.”
Efforts to disseminate sound ideas achieve greatest impact when reaching top opinion leaders. This Acton program addressed that. Vatican Radio, the major Catholic papers in UK and US, and major news agencies and analysts carried the conference message across the globe. In addition, to maximize leverage, the organizers carefully selected the venues, planting the seeds of new ideas at five Pontifical Universities – the „Ivy League” of the Roman Catholic Church. Approximately fifteen thousand seminarians and lay students attend these universities. Ninety percent of the bishops of the Catholic Church at one time or another receive part of their education in Rome.
The conference focusing on „Globalization and Poverty” took place at the Pontifical Urbanianum University. This is the school which attracts the largest number of international students from the developing world. They were exposed to views which are seldom presented in their classes. Another of the meetings took place at the Gregorian University, which was founded as the College of Rome during the XVIth. The Gregorian has the reputation of having developed, influenced and empowered countless intellectual trends, including the principles that were embodied in the Declaration of Independence of the United States of America.
Another conference was held in Poland on May 18, 2006, the birthday of John Paul II, in the midst of his former friends, colleagues and students. Kishore Jayabalan director of the Acton Institute office in Rome and the only person who attended all the conferences explained, „The Lublin conference was my favorite of the series because we were able to get some idea of the intellectual and spiritual climate that formed Karol Wojtyla. In addition to the conference, there was a Mass and a concert in the university chapel, all with an overflow crowd.” In this work, of helping moralists from across the globe discover the benefits of free enterprise, Kishore’s unique background comes as a great asset. His name and looks expose his Asian background. With his impeccable English and Italian, he fits and communicates easily with leaders of diverse cultural backgrounds.
Speaking of the whole project, Kishore said, „an even bigger thrill has been to see how the students are beginning to re-think their assumptions about social and economic life. Many of them had thought that Catholic social doctrine simply meant a larger role for the state in the name of 'compassion’ for the poor, which is not a very inspiring vision for most people. You could see their eyes light up when they discovered how they can get involved personally through the free use of their talents – how they can glorify God and help others in doing so. It’s great to see young people develop and enrich their sense of vocation.”
All the students attending the program received market oriented books, from the Index of Economic Freedom, to works by Nobel Laureate F.A. Hayek, and by noted Christian businessmen such as Francois Michelin. „Participants were avid takers of all the market oriented books we had to offer,” said Kishore, „they depleted all our stock.”
Father Sirico saw this conference series as a major opportunity to expand knowledge about the spiritual and material benefits of human freedom: „they have also established Acton as a trusted resource for the international press corps covering the Vatican and the diplomatic community.” Through the writings and daily activities of the leaders involved in the series, through the weekly homilies that many of the attending seminarians will give through their life, this Templeton supported program will have a lasting positive impact.
Dr. Alejandro Antonio Chafuen , is a member of the board of the Acton Institute and author of Faith and Liberty (Lexington Books, 2003), and President of the Atlas Economic Research Foundation
Websites of interest:
Centesimus Annus Project: www.acton.org/centesimusannus
The Acton Institute for the Study of Religion and Liberty: www.acton.org. Data dodania na starej stronie PAFERE: 2007-08-08 14:46:42
