„Jak ludzi przekonać do tego, że socjalizm jest zły? Polska jest podzielona na województwa… Województwa te powinny mieć swobodę kształtowania swojego ustroju gospodarczego i politycznego. Można by wprowadzić taki system podatkowy i polityczny jaki dana społeczność chce. Niech sobie wprowadzą komunizm np. w Zielonogórskiem. Czemu nie? Tylko jak im ludzie zaczną stamtąd uciekać, bo nie będzie co jeść, to wszystkie inne województwa zobaczą, że to jest złe” – mówi Jan Kubań, prezes Fundacji PAFERE w rozmowie z telewizją Nam Zależy.
Ważne przy tym jest – na co Kubań zwraca uwagę – by w różnych województwach panowały różne ustroje, bo jeśli we wszystkich będzie taki sam system, wówczas bardzo łatwo manipulować ludźmi. „Ludzie są bardzo podatni na ideologię socjalistyczną – czyli że komuś trzeba zabrać, by dać komuś innemu. Pytanie tylko, kto to wszystko wyprodukuje? W ostatniej fazie PRL nikomu nic się nie chciało robić. Brakowało motywacji do pracy, ciężka praca była nieefektywna, nikt nie chciał jej kupić i nadać jej sensu” – podkreśla prezes PAFERE.
Program kanału Nam Zależy, w którym Jan Kubań odpowiada na pytania internautów, to świetna okazja, by wyjaśnić te zagadnienia, które nie zawsze trafiają do ludzi. Na przykład – dlaczego socjalizm nie działa? Według Kubania sprawa jest prosta. Można powiedzieć, że społeczeństwo naturalnie dąży do socjalizmu, na szczęście jednak każdy człowiek indywidualnie dąży do kapitalizmu. „Każdy człowiek myśli kategoriami własnego interesu, każdy chce więcej za mniej. Jak robimy zakupy to kalkulujemy, optymalizujemy. W takich momentach każdy z nas jest kapitalistą” – zauważa Kubań i dodaje: „Warto się zastanowić, kto jest największym wyzyskiwaczem. Pierwsze podejrzenie zwykle pada na pracodawców, ale każdy z nas idąc do sklepu, kupując jogurt, nie zastanawia się czy wyprodukował go biedny Chińczyk, czy pracująca za grosze kobieta, która ma chore dziecko, tylko bierze ten tańszy”. Dlaczego zatem, skoro każdy z nas, indywidualnie myśli w kategoriach prokapitalistycznych, to dlaczego jako kolektyw, jako społeczeństwo domagamy się socjalizmu?
Żeby znaleźć odpowiedź na to, oraz na inne pytania, obejrzyj cały wywiad z prezesem Fundacji PAFERE Janem Kubaniem.